LANDSCHAPSBEHEER
LANDSCHAPSBEHEER
In de eeuwen die achter ons liggen was heel Nederland bedekt met ruig begroeid, onontgonnen land. Schapen behoorden tot de weinig landbouwhuisdieren die konden gedijen in deze biotoop. Ze wisten het voedingsarme gewas om te zetten eiwitrijk vlees en leverden wol voor het maken van kleding. Bovendien was de in potstallen opgevangen mest een onmisbare bron voor de aanleg van rijke akkers.
Door de eeuwen heen werden veel ruige terreinen in cultuur genomen en maakte het schrale heideschaap plaats voor melkrijk vee en vette varkens. Het heideschaap dreigde zelfs uit te sterven. In het midden van de 19e eeuw waren er nog slechts enkele honderden over.
Heden ten dage zijn er weer enkele duizenden heideschapen, welke doelmatig de mooie heidevelden in Nederland bevolken. In tegenstelling tot vroeger zijn vlees en wol bijzaken geworden, en is de begrazing op zich het belangrijkste doel. Heideschapen houden heidevelden open, fit en vitaal, iets waar de grote natuurorganisaties naar streven. Bovendien zijn kuddes tegenwoordig echte publiekstrekkers en heeft het daarom een niet te onderschatten recreatieve functie.
FLORA & FAUNA
Zonder ingrepen zou de natuur in Nederland in enkele jaren tijd volledig bebost raken. Open terreinen zouden dicht groeien met soorten als de berk, prunus en grove den en op de door hogere stikstofgehaltes rijker geworden bodem zou gras de kwetsbare heide volledig overwoekeren. Dit kan machinaal goed bestreden worden, maar in veel gevallen wordt door natuurorganisaties graag teruggegrepen op het schaap. Passend bij de traditie en in vele gevallen ook zorgvuldiger en voordeliger dan de inzet van landbouwwerktuigen.
WAAROM SCHAPEN
• Schapen gaan meer geleidelijk en natuurlijker te werk dan machines.
• Schapen grazen gevarieerd, waardoor de spreiding in vegetatie groter wordt.
• Schapen zorgen via hun mest en vacht voor verspreiding van plantenzaden.
• Schapen maken zanderige looppaadjes, met een beetje zon warmen reptielen er zich graag op.
• Schapen drinken geen milieubelastende diesel, enkel water.
• Schapen veroorzaken minder vernieling aan koestersoorten dan de grote banden van een tractor.
• Schapen hebben een hoge aaibaarheidsfactor, en worden gewaardeerd door recreanten.
WERKWIJZE
Natuurbegrazing de Monden vraagt geen beheersvergoeding voor de inzet van de kudde. Beschikbare tijd en middelen worden efficiënt ingezet. Het beheer met schapen vind plaats in permanent of tijdelijk omheinde gebieden. Indien het terrein niet beschikt over een permanent raster behoort de inzet van flexnetten of stroomdraad tot de mogelijkheden. Gedurende de koude maanden graast de kudde op graspercelen van melkveeboeren. Huisvesting en voederwinning is overbodig. Deze totaalaanpak bespaard arbeid en kosten. Er wordt goedkoop gewerkt en de vrijgekomen tijd wordt benut voor de afzet van fokschapen, wol en vlees. Een creatief totaalpakket waardoor Natuurbegrazing de Monden in staat is om begrazing van aantrekkelijke terreinen aan te bieden zonder hiervoor een beheersvergoeding te vragen.
ENKELE TERREINEN
Naam
Locatie
Omvang
Eigenaar
Vegetatie
Bijz.
Bloemendellen
Bronneger, nabij Borger
5,5 hectare
Stichting het Drentse Landschap
Heuvelachtig heideterrein
Het gebied is rijk aan Krentebomen en er liggen nog enkele restanten van Hunebedden
Naam
Locatie
Omvang
Eigenaar
Vegetatie
Bijz.
Huis ter Maarsch
Ter Maarsch, gemeente Onstwedde
1 hectare
particulier bezit
Verschraald grasland
Opvallend veel Duizendblad en een opvallende zichtlocatie
Naam
Locatie
Omvang
Eigenaar
Vegetatie
Bijz.
Arriërveld
Arriën, gemeente Ommen
10,4 hectare
Bosbedrijf Gem. Ommen-Hardenberg
Schraal zanderig heideterrein
Opvallend veel Jeneverbessen in een zanderig gebied, rijk aan dopheide
Naam
Locatie
Omvang
Eigenaar
Vegetatie
Bijz.
Brinkveldjes dorpskern Buinen
Buinen
Gezamenlijk 2,3 hectare
Particulier bezit
Verschraald grasland
Diverse kleine versnipperde veldjes gelegen in de oude dorpskern van Buinen
Naam
Locatie
Omvang
Eigenaar
Vegetatie
Bijz.
Katteveen
Eeserveen
13,5 hectare
Staatsbosbeheer
Natte heide en verschraald grasland
Het gevarieerde gebied bezit nog enkele echte oude Veenputten
Naam
Locatie
Omvang
Eigenaar
Vegetatie
Bijz.
Drouwenerzand
Gasselte
2,1 hectare
Stichting het Drentse Landschap
Ruig grasland
Prachtige zichtlocatie aan de rand van het heideterrein Drouwenerzand
Naam
Locatie
Omvang
Eigenaar
Vegetatie
Bijz.
Zuidelijke Dwarsweg
Arriën, gemeente Ommen
2,4 hectare
Bosbedrijf Gem. Ommen-Hardenberg
Schraal heideterrein
Er houdt zich een actieve Dassenfamilie op
Naam
Locatie
Omvang
Eigenaar
Vegetatie
Bijz.
Hoeve Coebergh
Mantinge
1,6 hectare
Particulier bezit
Natte graslanden
Mooie zichtlocatie aan de rand van het Mantingerveld
Naam
Locatie
Omvang
Eigenaar
Vegetatie
Bijz.
Rondweg Oost
Assen
2 hectare
Particulier bezit
Open bosgebied
Kleinschalig rustgebied verscholen in bebouwing
Naam
Locatie
Omvang
Eigenaar
Vegetatie
Bijz.
Hoeve van Tongeren
Mussel
1 hectare
Particulier bezit
Ruig grasland
De zeldzame Steenbraam komt hier volop voor
Naam
Locatie
Omvang
Eigenaar
Vegetatie
Bijz.
Taarloërveld
Taarlo
3,5 hectare
Staatsbosbeheer
Open bosgebied
Bijzonder verscholen in agrarisch gebied en rijk aan reeën
Naam
Locatie
Omvang
Eigenaar
Vegetatie
Bijz.
Bronnegerveen
Bronnegerveen
3,5 hectare
Stichting het Drentse Landschap
Natte graslanden
Extensief weidevogelterrein ingesloten in agrarisch gebied